Launarannsókn á opnum vef
Launarannsóknin er einkum birt á Mínum síðum þar sem félagsmenn geta séð samanburð launa sinna við meðaltal annarra í sambærilegu starf. Launarannsóknin á Mínum síðum er lifandi og sýnir stöðuna í hvert skipti sem félagsmaðurinn skráir sig inn.
Þær upplýsingar sem eru birtar á opnum vef félagsins miða við niðurstöðu launarannsóknar VR fyrir stakan mánuð. Allir félagsmenn VR sem vinna 22 stundir eða meira í viku geta tekið þátt í launarannsókninni með því að skrá upplýsingar sínar á Mínum síðum. Laun í samanburðarhópnum eru meðallaun allra svarenda sem skráð hafa sama starfsheiti.
Niðurstöður eru birtar í reiknivél á vefnum og í töflum yfir starfsheiti og starfsheiti innan atvinnugreina (birtar á pdf formi). Heildarlaun og grunnlaun fyrir allan hópinn eru vigtuð með tilliti til kyns, aldurs og atvinnugreinar til að endurspegla samsetningu félagsins. Vigtun tekur til meðallauna, miðgildis launa og fjórðungsmarka og eru þær launatölur birtar sem heildarlaunatölur (efsta línan) í tveimur launatöflum eingöngu Laun eftir atvinnugrein og Laun eftir starfsstétt. Allar aðrar launatölur eru óvigtaðar og á það einnig við um laun stakra starfsheita eða atvinnugreina í töflunum sem getið er um að framan. Gerð var breyting á aðferðarfræði vigtunar árið 2020 og voru launatölur fyrri rannsókna vigtaðar að nýju. Hægt er að velja á milli grunnlauna og heildarlauna. Allur samanburður miðar við a.m.k. fullt starf.
- Heildarlaun sýna meðaltal allra launa sem greitt er félagsgjald af til VR, óháð því hvort þau séu eingöngu fyrir dagvinnu eða einnig eftirvinnu eða hvort þau innihaldi aukagreiðslur, bónus eða annað. Í samanburðarhópnum er birt meðaltal heildarlauna allra svarenda með viðkomandi starfsheiti.
Athugið að útreikningar miða við heildarupphæð. Mikilvægt er að þeir sem eru í fleiri en einu starfi sem greidd eru félagsgjöld af til VR hafi það í huga þegar þeir skoða launasamanburð eftir starfsheiti. -
Grunnlaun eru áætluð ef vinnutími á viku er umfram 100% starf. Þau eru reiknuð á grundvelli heildarlauna sem greidd eru félagsgjöld af til VR. Vinnustundir umfram fullt starf eru reiknaðar sem yfirvinnustundir.
Birt grunnlaun eru þannig laun fyrir fullt starf, þ.e. 36,75 stundir á viku hjá skrifstofufólki og 38,75 stundir á viku hjá afgreiðslufólki.
Ekki er tekið tillit til þátta eins og menntunar eða reynslu og er mikilvægt að félagsmenn hafi það í huga þegar launatölur eru skoðaðar. Niðurstöðurnar miða við greidd félagsgjöld til VR en greiðslur frá sjóðum VR, Atvinnuleysistryggingasjóði og Fæðingarorlofssjóði eru ekki teknar með.
Hvernig á að lesa úr tölunum?
Laun í samanburðarhópnum eru meðaltal launa allra svarenda með þetta tiltekna starfsheiti en meðaltal er ekki birt nema það samanstandi af tíu eða fleiri svarendum. Athugið að þegar svarendur eru fáir ber að taka upplýsingum um laun sem vísbendingu því ekki er víst að þær séu lýsandi fyrir allan hópinn.
Auk meðaltals er birt miðgildi sem og efri og neðri mörk . Þær tölur gefa til kynna launadreifingu í viðkomandi hópi.
- Miðgildi: helmingur skráðra í starfsstéttinni er með lægri laun en miðgildið segir til um og helmingur með hærri laun.
- 25% lægri mörk: fjórðungur skráðra í starfsstéttinni er með þau laun sem birtast í dálkinum eða lægri og eru þá 75% svarenda með hærri laun.
- 25% hærri mörk: fjórðungur skráðra í starfsstéttinni er með þau laun sem tilgreind eru í dálkinum eða hærri en 75% svarenda eru með lægri laun.
Meðaltal getur verið villandi þegar fáir launþegar innan hópsins eru annaðhvort með miklu hærri eða lægri laun en meginþorri hópsins. Miðgildi er þá oft betri mælikvarði á laun í hópnum. Á grundvelli meðaltals, miðgildis og 25% markanna má meta launadreifingu með eftirfarandi hætti:
- Því breiðara sem bilið er á milli neðri marka, miðgildis og efri marka, því meiri dreifing er á launum viðkomandi hóps. Því breiðara sem bilið er má segja að erfiðara sé að gera sér grein fyrir hvaða laun eru algengust í viðkomandi hópi. Aftur á móti eru launin einsleitari í hópnum eftir því sem bilið milli þessara talna er þrengra og er þá auðveldara að gera sér grein fyrir á hvaða bili algengast er að laun eru í viðkomandi hópi.
- Ef meðaltal er hærra en miðgildi eru að öllum líkindum nokkrir svarendur í hópnum sem eru með töluvert hærri laun en meginþorri hópsins og hífa þannig meðaltalið upp. Ef meðaltalið er lægra en miðgildið eru að öllum líkindum nokkrir svarendur sem eru með töluvert lægri laun en meginþorri hópsins og draga þannig meðaltalið niður. Ef miðgildi og meðaltal eru á svipuðum slóðum má segja að ákveðið jafnvægi ríki í launadreifingu hópsins.